Yüzde 1 paya sahip olan ortaklar yüzde 99 paya sahip olan ortakları ibra etmeyebilir mi?

Yüzde 1 paya sahip olan ortaklar yüzde 99 paya sahip olan ortakları ibra etmeyebilir mi?

Konuyu basitleştirmek açısından 100.000.-TL sermayeli bir anonim şirketin dört ortağı olduğunu varsayalım. Ortak A’nın sermayesi 49.000.-TL, Ortak B’nin sermayesi 25.000.-TL ve Ortak C’nin sermayesi 25.000.-TL ve ortak D’nin sermayesi ise 1.000.-TL olsun. Ortak A, B, C nasıl olsa %99 paya sahip olduklarından yönetim kuruluna seçilmiş olsunlar.

 

Ertesi yıl Mart ayında genel kurul yapılmak istendiğinde ilginç bir durum doğacaktır. Yeni Ticaret Kanununun 436’ncı maddesinin 2’nci bendine göre, “Şirket yönetim kurulu üyeleriyle yönetimde görevli imza yetkisini haiz kişiler, yönetim kurulu üyelerinin ibra edilmelerine ilişkin kararlarda kendilerine ait paylardan doğan oy haklarını kullanamaz”.
Bu düzenlemeye göre yönetim kurulu üyesi olan ortak A, B, C yönetim kurulunun ibrası için oy kullanamayacaklardır. Yönetim kurulunun ibrası için oy kullanabilecek tek kişi %1 paya sahip olan ortak D olacaktır. Ortak D yönetim kurulunu ibra etmek istemez ise de yönetim kurulu ibra edilemeyecektir.
Örnekte ortak sayısını ikiye düşürecek olur isek, iki ortağın da yönetim kurulu üyesi olması halinde yönetim kurulu ibra edilemeyecektir. Çünkü yönetim kurulu üyeleri 436’ncı maddeye göre kendilerinin ibrasında oy kullanamayacaklardır.
Bu düzenleme şirketleri kilitleyecek bir düzenlemedir ve nitekim sorunlar yaşanmaktadır. %1 paya sahip olan bir ortağın %99 paya sahip olan ortağı ya da ortakları ibra etmemesi hukuk mantığına aykırı bir düzenlemedir.
Diğer önemli bir sıkıntı ise tek kişilik şirketlerde yaşanacaktır. Örneğin tek paylı bir anonim şirketin yönetim kurulu da bu ortaktan ibaret ise ne olacaktır. Tek pay sahibi olan ortak yönetim kurulu üyesi de olduğundan kendisini ibra edemeyecektir.
Ancak, diğer yandan TTK’ nın 408/3 düzenlemesi uyarınca, “Tek pay sahipli anonim şirketlerde bu pay sahibi genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Tek pay sahibinin genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmeleri için yazılı olmaları şarttır”. Bu düzenleme ise tek kişilik şirketlerde genel kurulun tüm yetkilerini tek ortağa vermektedir. Tek pay sahibi olan ortak bir yandan genel kurulun tüm yetkilerine sahip iken diğer yandan da yönetim kurulu üyesi olduğu için kendini ibra edemeyecektir.
Konu oldukça önemlidir ve aslında çözüm yolu yasal değişiklikten geçmektedir. Diğer yandan ise şirketler genel kurullarını yapmaktalar ve ciddi sıkıntılar yaşanmakta. Tek kişilik şirketlerin yönetim kurullarını ibra etmesini bazı siciller ya da bakanlık temsilcileri kabul etmekte iken bazıları kabul etmemektedir.
Kanaatime göre, yönetim kurulu üyesi olan ortaklar ortak sıfatıyla yönetim kurulunun ibrası için oy kullanabilmelidir. Nitekim, tek kişilik şirketlerde yönetim kurulunun ibrası için başka bir çözüm yolu kesinlikle bulunmamaktadır. Birden fazla paya sahip şirketlerde de, yönetim kurulu üyesi olan ortaklar yönetim kurulunun ibrası için ortak sıfatı ile oy kullanabilmelidir. Diğer ortakların itiraz etmeleri halinde ise konu yargıya taşınacaktır. Yargı da yönetim kurulu üyesi olan ortakların yönetim kurulu üyelerinin ibrasında oy kullanamayacağı şeklinde karar verecek olur ise, tek kişilik şirketler ile birden fazla ortaklı olan ancak ortakların tamamının yönetim kurulu üyesi olduğu şirketlerde yönetim kurullarının ibraları mümkün olamayacaktır.
Konu yargıya bırakılmadan çözülmelidir. Çözüm yolu da yasal değişiklikten geçmektedir. Ekrem Öncü

 

http://www.thelira.com/yazar/31/ekrem-oncu/2892/yuzde-1-paya-sahip-olan-ortaklar-yuzde-99-paya-sahip