Yıllık izin soruları

Yıllık izin soruları

Malum, yaz mevsimindeyiz. Çalışanların bir kısmı izne ayrıldı, pek çoğu da Ramazan ayı sonrası için plan yapıyor. Yıllık izinle ilgili gelen sorular da bu arada yoğunlaşmaya başladı. Her bir soruya ayrı cevap vermektense, en fazla merak edilen hususları sizler için sıralamış olalım.

İzin süresi nasıl hesaplanır?

İş mevzuatımızda çalışanın hak kazandığı yıllık izin süresi hesaplanırken, işyerinde işe başladığı gün esas alınır. Buna göre işyerinde bir yılı dolduran kişi, yıllık ücretli izne hak kazanır. İşyerindeki kıdemi 1-5 yıl arasında olanlara yılda 14 gün, 5-15 yıl arası olanlara 20 gün, 15 yıl ve daha fazla hizmeti olanlara ise en az 26 gün ücretli izin verilir. İşçi ile işveren anlaşırsa, bu süreler uzatılabilir ancak kısaltılamaz. Öte yandan 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük çalışanlara, kıdemleri ne olursa olsun, 20 günden az izin verilemez.

Yıllık izin bölünebilir mi?

İşveren, çalışanın hak ettiği ücretli izni bölemez. Bu izni bir defada kullandırmak zorundadır. Ancak işçi isterse, yıllık izin süresini bir bölümü 10 günden az olmamak şartıyla en fazla üçe bölünebilir. Bu arada işveren tarafından yıl içerisinde her ne amaçla olursa olsun verilen ücretli ya da ücretsiz izinler, yıllık ücretli izin süresinden düşülemez.

Hafta tatili izinden sayılır mı?

İzin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri yıllık izinden sayılmaz. Dolayısıyla çalışanın kullanacağı yıllık izne, bu tatil günleri eklenecektir. Örneğin yıllık izin süresi içerisine iki pazar günü denk gelmişse, izin süresine iki gün ilave edilir. Ayrıca, yıllık iznini işyerinin kurulu olduğu yerden başka bir yerde geçiren çalışana, bunu belgelemesi şartıyla, işveren tarafından ilave 4 güne kadar ücretsiz izin verilir.İşten çıkışta kullanılmayan yıllık izinler ne olur?

İş akdinin sona erdiği tarihte, çalışanın o tarih itibariyle hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine dair ücreti, en son aldığı ücret üzerinden hesaplanarak ödenir.

Part-time (kısmi süreli) çalışanın izni nasıl hesaplanır?

Kısmi süreli çalışanların izin hesabı da diğer çalışanlar gibi yapılır. Aynı işyerinde bir yılını dolduran kısmi süreli çalışan, 14 günlük izin hakkına kavuşur. Örneğin haftada üç gün çalışıyorsa, iki hafta boyunda izin kullanır. Yani izin hakkı 14 gün olmakla birlikte, toplam 6 gün fiilen izin kullanmış olur. Takip eden haftada iş gününde tekrar işbaşı yapar.

İzin hakkı kısıtlanırsa ne yapmalı?

İzin hakkı gerek ulusal gerekse uluslararası mevzuatta en temel haklardan birisi sayılmıştır. Dolayısıyla işverenler bu haktan kısıtlamaya gidemez. İşçi bir ay önce işverene izin talebini yazılı olarak iletmelidir. İşveren bu talebe olumlu cevap vermez veya bir kısıtlama söz konusu olursa, işyeri sendikal faaliyet kapsamındaysa sendika temsilcisiyle ve varsa işyeri izin kuruluyla temasa geçmek gerekir. Bunlar da yoksa veya sonuç alınamamışsa, Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne şikayet hakkı kullanılabilir.

SADETTİN ORHAN / BUGÜN